Afbeelding: Woody Harrington
Vorige week vernamen we in de pers hoe klasgenoten een andere klasgenoot schopten en mishandelden en hoe door dezelfde jongeren een regenboogvlag, uitgerekend op de Internationale Dag tegen Homofobie, in de Schelde gooiden. Een geradicaliseerde militair, niet representatief voor de krijgsmacht, verzet zich als een tikkende tijdsbom tegen o.a. de beperkende coronamaatregelen. Ik kan me inbeelden dat niemand van u denkt dat we geradicaliseerd kunnen worden/zijn.
En toch…
Misschien klinkt het ongelofelijk, maar het gebruik van internet, en in het bijzonder sociale media, heeft een enorme impact op wat we zien en lezen.
Misschien herinner je nog hoe begin dit jaar, op 7 januari de dag na de aanslag op het Capitool, president Trump voor onbepaalde tijd werd geschorst op Facebook. De reden werd toegelicht door Mark Zuckerberg, de oprichter en C.E.O. van Facebook: “de heer Trump heeft ons platform gebruikt om een gewelddadige opstand aan te zetten tegen een democratisch gekozen regering.” De schorsing werd nog eens besproken op 21 januari en verder verlengd op 5 mei jongstleden.
De meeste van ons zijn daar blij om, maar anderzijds bekritiseert de Raad van Toezicht de houding van Facebook: “Het is voor Facebook niet toegestaan om een gebruiker voor onbepaalde tijd van het platform af te houden zonder criteria voor wanneer en of het account zal worden hersteld”.
Niet onschuldig
Laten we ook niet vergeten dat de eigen architectuur van Facebook heeft bijgedragen tot de aanval op het Capitool op 6 januari, en dat krijgt veel minder aandacht. De winstgevende machine die Facebook is - het ontwerp, de algoritmen – de dingen die het doet om je op welk moment ook door die berichten te laten scrollen is niet zo onschuldig.
Het zou goed zijn om vragen te stellen over de algoritmen van Facebook en wat ze doen met de wereldwijde dialoog en debat.
Gemanipuleerd
De algoritmen van Facebook zijn ontworpen om ervoor te zorgen dat u zo lang mogelijk op Facebook blijft, zodat u aan zoveel mogelijk advertenties wordt blootgesteld. De inhoudsalgoritmen zijn ingesteld om dit op een aantal manieren te bereiken:
• Het aandachtstrekkingsalgoritme: verontwaardiging is de zekerste manier om uw aandacht te trekken. Door het ontwerp zijn onderwerpen waar u waarschijnlijk woedend van zult zijn, hun weg naar uw Facebook-tijdlijn vinden.
• Het echokamer-algoritme: uw eigen opvattingen (en vooroordelen en eigenaardigheden) worden aan u teruggekoppeld en niet uitgedaagd. U voelt zich gerustgesteld door te geloven dat uw verontwaardiging wordt gedeeld en dat uw ideeën mainstream zijn.
De gevolgen hiervan zijn dat Facebook is ontworpen om uw aandacht vast te houden door zijn gemeenschap te polariseren. Het sociale mediaplatform is ontworpen om u tot het uiterste van uw neigingen te duwen door u te voeden met een spervuur van inhoud die u schandalig vindt en die de vurige behoefte voelt om op te reageren, en door de echokamer die de twijfel wegneemt dat u ongelijk zou kunnen hebben - dat er andere redelijk redelijke manieren kunnen zijn om een situatie te zien.
Justine Limpitlaw wijst er ons op dat als je een regelmatige Facebook-gebruiker bent, de kans groot is dat je geradicaliseerd wordt. Je wordt tot het uiterste gedreven van posities waar je om geeft en aangemoedigd (en opzettelijk) om andere standpunten in diskrediet te brengen en te minachten (en niet alleen oneens te zijn met).
Verwijderen of veranderen
Een antwoordoptie is om uw account te verwijderen. Maar het bereik en het gemak van Facebook maakt dat weinigen voor deze optie zullen kiezen. De andere, veel moeilijkere, optie is om jezelf te trainen om moraliteit, scepsis en een verlangen (niet alleen de bereidheid) te brengen om stemmen buiten je echokamer te horen.
De sleutel is om je eigen manifest te ontwikkelen over hoe je integer op Facebook kunt zijn:
• Moraliteit: ik zal niet trollen, bedreigen, beledigen of kleineren met iemand wiens berichten ik niet eens ben.
• Scepsis: ik zal berichten die verontwaardiging oproepen bij andere bronnen controleren om te voorkomen dat desinformatie wordt verspreid.
• Andere stemmen: ik ga opzettelijk op zoek naar mensen met verschillende opvattingen en, hier is de truc, geen tegengestelde opvattingen, omdat deze te gemakkelijk te negeren zijn omdat de kloof van onenigheid groot is. Vind mensen van wie de opvattingen meer in het midden van die van u staan.
Moedig uzelf aan om van gedachten te veranderen, om u te laten overtuigen door argumenten en niet door tribale politieke of sociale overtuiging.
Aan ons
Eigenaardig genoeg pleit Facebook voor meer overheidsregulering. Waarom? Omdat dat gemakkelijker is om mee om te gaan dan overwogen interne kritiek en onoplettendheid. En geen enkele overheidsregelgever zal hen ooit vragen het bedrijfsmodel te veranderen om de radicalisering van u en mij te voorkomen.
En dus is het aan mij en aan jou om die radicalisering te voorkomen. Durven we te reageren op extreme houdingen, standpunten of zelfs grappen die niet echt nog humor zijn? Zijn we instaat om kritiek te dragen wanneer we zelf kritisch willen zijn tegenover onmenselijkheid wanneer iemand wordt uitgemaakt voor wat dan ook of bedreigd wordt zelfs met fysiek geweld of wapengeweld? En zijn we bereid om onszelf op tijd en stond te evalueren en kritisch te bevragen.
“Heb niet alleen uw eigen belangen voor ogen, maar ook die van de ander.” Filippenzen 2:4
“Heb elkaar lief met de innige liefde van broeders en zusters en acht de ander hoger dan uzelf.” Romeinen 12:10
“En de koning zal hun antwoorden: “Ik verzeker jullie: alles wat jullie gedaan hebben voor een van de onaanzienlijksten van mijn broeders of zusters, dat hebben jullie voor mij gedaan.” Mattheüs 25:40
Geert C. Leenknegt, priester
Justine Limpitlaw is advocaat elektronische communicatie en gasthoogleraar bij een vooraanstaand academisch centrum gericht op I.C.T. ecosysteembeleid en -praktijk aan de Universiteit van de Witwatersrand in Zuid-Afrika.
Werd gepubliceerd in Editie: 2172 – Kerk en Leven Lebbeke en Editie: 2045 – Kerk en Leven Buggenhout. Week: 21 (nummer van woensdag 26 mei 2021)
